Waa Shabakad U BAN BAXDAY WARAR SUGAN IYO RAAD RAACA TAARIIKHDA.
Wednesday, 12 March 2025

Murtidi Dhaxl Galka Ahayd Ee Garaad Wiil Waal: Rag Walaal Wuxuu Ku Dhaamo Waayey

Friday - May 27, 2016



Garaad Faarax Garad Xirsi Garaad Hantun Wiil-Waal, waxuu ahaa dagaal yahan oo qabaaiilkii Galla dhib badan u geystay, dhul badana ka furtay, wuxuu ahaa aragti soofeysan, aftahamo iyo hogaamin aad u sareysa, wuxuu ahaa nin amaradiisa ka socoto degaanka u dhaxeya Harar iyo Jigjiga iyo dhulka dariska la ah. colaadd iyo nabadgalyabba wuxuu ahaa hormood somali ku dhaarato, gabayo culusna lahaa.

Garad Wiil-Waal, wuxuu lahaa saldano taam ah iyo Tol aad u tanaaday oo xoog badan. marku isku hubsaday ayuu is cajabiyey oo wuxuu isku qanciyey inaan Bartire nin la aragti ah ama ku soo dhaw jirin. wuxuu jeclaa dadkiisa iney wada noqdaan geesiyaal, inkasto u ka baqi jiray in xukunka u ka qaadi-doono nin geesi ah oo caqli badan, sidaa awgeedna dadka geesiyaasha ee caqliga badan il gaara ah ayuu ku eegi jiray.
Maalin Maalmaha ka mid ah Ayaa waxa la yiri "Wiilwaalow” inantii Walaasha aheyd waxay dhashay Wiil Doqon ah, oo adiga aan ku Raacin, Waana kuu ceeb maanta in wiil Calle ah oo Wiilwaal baa Abtigay ah leh inuu dunida joogo" Wiilwaal arrintaa aad buu uga xumaaday wuxuuna u arkay dhaawac weyn soo gaari-karo Haybaddii u dadkiisa ku dhex lahaa, Hase yeeshee wuxuu go’aan ku gaaray inuu Warkaas Hubsado, oo u aado wiilkii iyo walaashii Dhashay ee u abtiga u ahaa sii u caqligiisa u soo tijaabiyo

Markiiba Faraskiba intuu kooraystay ayuu waddada cagta saaray, dhinac kale wiilka uu Wiil-waal Abtiga u aha Isma aanay arag Weligood, ilaa intii uu ka qaangaaray, Markastana Hooyadii wuxuu ku oran jiray Hooyo Maalin Un maad abtigay i Tustid intaa ifka wada joogno, Hase yeeshee hooyada oo iska Mashquulsaneyd iyo reeraha oo kala fogaa darteed codsigaa waayo badan wuu fuli waayey

Waagi dambe markii wiilkii uu Hooyadii ku wareeriyey " hooyo abti mad i tustid" ayaa waxay tiri Hooyo aniga kuma raaci-karo oo jilib xiran baan ahee ee abtigaa waa ku tilmaamayaaye aad" intay faraskiisi u heenseesay ayey jidka ku soo riday lana dardaarantay una sheegtay in abtigii tilmaamihiisa kuna toosisay tubtii uu u mari lahaa, Wiilkii wadada ayuu ku soo dhaqaaqay isagoo maanka ku haya in maanta abtigii u la kulmi doono, Haseyeeshee wax yar kadiba waxay isaga hor yimadeen meel dhexe oo labadii reerood u dhaxeysa, Wiilwaal oo aha nin fiiro dheer ayaa markiiba hubsaday wiilkani yahay Wiilki la sheegayey ee u abtiga u ahaa, Wiilkii laftiisa wuu maleeyey, Hase yeeshee uma hubneyn

Markiiba Wiilwaal Wuxuu bilbabay Isagoo isu sheegin inuu garaadka Wiilk u abtiga u yahay Tijaabiyo, Wuxuuna ku yiri "Waryaa xoolo maxaad ka timid, oo Xaas maxaa ka timid, oo Xulquun maxaad ka timid oo Xarago maxaad ka timid Oo Xil maxaad ka timid" Wiilkii ayaa ugu Jawaabay  "Xoolo waxaan ka imid boqol neef oo geel ah, Xaasna waxaan ka imid laba boqol oo Riyaad ah, Xulquun waxaan ka imid boqol neef oo ido ah, Xarago waxaan la imid faraskaan aan ku joogo, Xilana waxaan ka imid  aniga iiyo xididkey oo wada yaal"

Wiilwaal baa intuu qoslay yiri " Xaasha ee been bay ii sheegeen" adiga iyo Doqonimo way kala fogtahay. " Geel xoolo wuu yahay ee dadkaaga ku dhex dhaqo. Geel caanihiisa ha kula dhameen, dhiciisana ha kula gurmadeen, Riyahana Xaas waa yihiin naq dambana ha heleen naag wanaagsan ha ilaaliso, idana Xurquun waa yihiin dooxna la ogow, xiliga Deyrta dhalkana  Ka Ogow. Farasna xarago wuu yahay ku joog ama ka joog, xididkana waa xidid kula yaale kala ood fogaada"

Halkii ayuu isugu sheegay oo Wiilwaal ku kaxeeyey inankii uu abtiga u aha gurigiisina ku geeyey dhowr Toddobaadna uu ku Marti qaadnaa

Cala ay xaal Garaad Faarax Garaad Xirsi Garaad Hantun "Wiil-Waal" wuxuu marba marka ka dambeysa heer soo joogaba oo nabad iyo dagaal intaba dabin dhigay, rag intu cadaabo god qarmuuna hooy uga dhigaba, wuxuu ugu dambeysti soo istaagay inu maalin maalmaha ka mid ah shir deg deg ah qabtay, oo dhammaan dadkii deegaanka ka dhowaa ayaa shirkii ka soo qayb-galay.

Wuxuu Wiil-Waal dadkii ku yiri: "Maanta waxaan doonayaa in aan idiin sheego hadal murti iyo maharto leh oo maguuraan ah, maandhooyinow si wacan ii dhegeysta".

"Hawraarsane, maxaad Garaadow noo sheegi lahayd?" oday dadkii goobta gabranaa ka mid ahaa ayaa weyddiiyey.

Dadkii oo aammusan oo afkiisa ereyo ka soo baxa dhawraya oo dhegta wada raaricinaya ayuu Wiil-Waal ku yiri: "Rag wax kasta ku dayay, dameerna u tu’iyey. Waxaanse ogaaday in ‘Walaal!’ wuxuu ku dhaamo aan la arag.